Sáng Tạo

Trần Doãn Nho

Toni Morrison (1931-2019)

Toni Morrison, phụ nữ Mỹ gốc Phi châu đầu tiên đoạt giải Nobel văn chương, vừa qua đời một cách bình an tại Trung Tâm Y tế Montefiore, thành phố New York vào ngày 5/8/2019, hưởng thọ 88 tuổi, vì bị bệnh sưng phổi. Cái chết của bà lập tức được truyền thông khắp thế giới đưa tin một cách trang trọng.

– Margalit Fox (New York Times): Toni Morrison là nhà văn đỉnh cao (towering novelist) của kinh nghiệm da đen ở Mỹ.

– Josyane Savigneau (Le Monde, Pháp): Toni Morrison, một nhà văn tự do và nổi loạn.

– Ron Charles (Washington Post): Toni Morrisonkhông chỉ làm cho văn chương Mỹ khác đi mà còn thách đố chúng ta chống lại sự tồn tại dai dẳng của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.

– Gene Seymour (CNN): Toni Morrison thắp sáng lối đi để dẫn chúng ta ra khỏi những hoàn cảnh rối rắm.

– Điện Élysée (Phủ Tổng Thống Pháp) ra thông cáo ca ngợi các tác phẩm của Toni Morrison được hình thành bằng những “đòi hỏi lớn về thơ ca, đạo đức và chính trị.” (…) “Là một nhà văn tự do và nổi loạn, bà đã mang vào các tác phẩm của mình cũng như trong các cuộc thảo luận công cộng một tiếng nói mạnh mẽ, dấn thân, quý giá mà sẽ vẫn còn thiếu vắng ở Hoa Kỳ và thế giới.”

– Cựu tổng thống Barack Obama: “Toni Morrison là một tài sản quốc gia, một người kể chuyện hay, quyến rũ, ở bên ngoài cũng như trên trang giấy.”
(more…)

Trần Doãn Nho

Tất cả những di dân từ mọi phương trời, khi đến Mỹ, đều lần lượt được đổ vào cái được gọi là “The Melting Pot”, một nồi nấu hỗn hợp để, sau một thời gian “đun sôi”, trở thành một công dân mới.

Nhóm chữ “The Melting Pot”, xuất hiện từ cuối thế kỷ thứ 18, là ẩn dụ ám chỉ những thành phần khác nhau “hòa tan vào nhau” (melting together) trong một toàn thể hòa hợp (harmonious whole).

Nhưng mãi đến đầu thế kỷ thứ 20, ẩn dụ này mới được xử dụng một cách phổ biến để diễn tả ý niệm đó (hòa tan văn hóa và chủng tộc) trong một vở kịch có cùng tên do Israel Zangwill (1864-1926) sáng tác và được trình diễn lần đầu tiên vào năm 1908 ở New York.
(more…)