Ngô Nguyên Nghiễm
Nhà thơ Túy Hà
Không hiểu sao khi nghiền ngẫm tinh hoa trong thơ Túy Hà, người đọc vẫn thấy lẻ loi trong không gian tương ngộ trước mấy câu thơ “Ảo mộng phù vân trăm nhánh rẽ/ Biết mà sao vẫn quặn lòng đau”. Đứng giữa hoang phế đường đời trăm ngàn lối nhỏ phải chọn để bước qua truông, những hư ảo vẫn biết rằng nhiều phen quấn quýt trong cuộc sống. Bên cạnh những hư thực cuộc đời như tiểu mộng, cứ vướng vất đơm hoa nguyệt huyết chung quanh ảnh tượng của những khúc tình ca ! Bất cứ người nhìn mộng như thực, thì muôn kiếp sinh tồn đều chìm đắm trong họa phẩm tượng trưng, cứ chau mình trong nguyệt khuyết mà vướng vất sương rơi… Có lẽ, thi nhân không thoát khỏi ảnh tượng đó, mà vét hết nỗi lòng chiêm nghiệm phù vân trong nỗi hoài niệm. Biết vậy, nhưng vẫn “ Tiếng thở dài sâu lời thơ gọi/ Vọng từ xa thẳm bến giang đầu”… Sao lại là thơ gọi, khi những ảo khúc tình ca cứ thăm thẳm chìm ngập trong ngũ tạng người thơ ?
Nhìn vào quá trình vịn bước vào thơ, Túy Hà quả thật trang trải huyết hoa tinh vân dầy đặc trên vòm trời quang đẩu. Tình khúc trong thơ Túy Hà, thắm đẳm sương khói ảo diệu như sáo diều văng vẳng từ triền đê xa… như từ thiên sơn vạn dặm, trước bát canh hoa thiên lý xứ người lệ rơi trên bát canh đời mà “Dàn hoa thiên lý Mẹ thường/ Cho con bóng mát suốt đường con đi”.
Trên bước đường nhập thể vào duyên nghiệp thi ca, những tình cảm trung chính vời vợi phát xuất tận trái tim, giúp người thưởng ngoạn ngẫm nghĩ được sự hóa thân hùng vĩ của thơ. Thơ Túy Hà của bước nhập định được như thế, giúp dòng thơ Ông trang trải một sức sống chân thành trong mọi sự rung động trước hư không của thời gian.
Không còn phân vân gì trước tâm thức của nhà thơ, bởi thơ Túy Hà có làm rơi nắng quạnh, hoặc hiện hình trên lá hoa tàn rụng nát nhàu thời gian, hoặc trong sắc vàng của sợi nắng quạnh hiu. Thì sự rung động chân phương của người hành giả, dù diện bích trước đôi bờ nhật nguyệt vô duyên thì chắc rằng tâm vô định của thi nhân vẫn mình ta đứng giữa hành thiền vẫn đau … Vậy phải chăng người vác khúc tình thơ , dù có đi loanh quanh trên vạn nẻo đường thiên lý, trái tim vẫn hiễn hiện chất người. Phải đây là bước du hành của một kiếp cô quạnh của người làm thơ? Dòng thơ Túy Hà tuôn chảy như một góc quạnh sơn khê, đầy rẫy sự cô độc như ảnh ảo lẫn trong nhang khói ta bà. Chắc có lẽ, cũng chính vì vậy những tình khúc thơ Túy Hà có sắc thái riêng biệt, vừa cô quạnh mông lung nhưng thoáng chốc cũng ngộ nhận thật gần gũi đời thường.
Nét thật của thơ và sự rung cảm chân thành phát xuất thành thơ, khiến người thưởng ngoạn như bước trên một thảm cỏ hoa nhung gấm êm dịu hơi sương. Bởi những tiết tấu mà Ông khó chọn gam màu phát thảo một chân dung/ đành bối rối kiếp nhân sinh cháy vội/ khoác hình hài bóng vỡ động hồn đêm/ dung nham cháy/ chảy tràn vào thế tục/ từ đó là sinh ly tử biệt…(Lưỡng tính ).
Nỗi buồn trong từng thi phẩm Túy Hà, trang trải theo diện rộng man mác hầu như khắp vần thơ, từ bát canh Hoa Thiên Lý và Mẹ “Đã mấy mùa lý trổ bông/ Chờ ta về lại hay không nhớ gì/ Riêng ta thiên lý vẫn ghi/ Trong tim từ thuở biệt ly Mẹ hiền/ Biệt ly hai chữ ưu phiền/ Ngày đi tóc Mẹ còn đen mượt mà/ Bây giờ Mẹ đã biệt xa/ Tóc con sương điểm hải hà cách ngăn ( Hoa Thiên Lý ). Hoặc từ những ý tưởng về bằng hữu như “người đi theo gió ngàn mây/ tơ tằm chữ nghĩa cũng quay quắc buồn/ tiễn nhau chén rượu hoàng hôn/ nén nhang bái lạy đoạn hồn từ ly/ người đi ngàn dặm phân kỳ/ qua cầu cháo lú bước đi khóc cười/ cạn thêm chén đắng tiễn người/ hẹn mai sau gặp ở nơi vô cùng”(Tống tửu Nguyễn Bắc Sơn ).Cũng có lúc, người ta nhận thấy những vần thơ tình nhân mà Túy Hà ghi lên thơ những lời hứa hẹn, thật giả hay vô hình hữu hình, thì chỉ có nhà thơ thông thấu cho thơ ẩn dụ lướt thướt hứa hẹn thôi “Nếu em là chuông gió/ Anh sẽ là phong linh/ Cứ bên nhau em nhé/ Giữa miên man cuộc tình/ Khi chuông rung gọi bạn/ Anh là gió vỗ về/ Đời vô tình hữu hạn/ Anh sợ gì bùa mê/ Nếu em là tâm bão/ Anh sẽ là thành ngăn/ Giữ em trong mộng ảo” (Gọi hồn chuông gió)…
Tất cả những gì nhìn thấy trong tâm thức của thơ Túy Hà, hầu như Ông đã độc thoại trước gương soi. Những ảo ảnh của sương khói, tình yêu hay những lúc khoác vai hành giả nhìn cuộc đời như lẽ vô thường. Lãng đãng đó, ngậm ngùi đó trước phù vân trăm nhánh…khiến những lúc thơ tràn trong những chiều độc ẩm mà tà huy cứ quanh quẩn bên đời, rượu ngon chờ bạn … khiến có lúc sang sông lạc bến tro than ngậm ngùi.
Cái hay mà tri kỷ nhận ra, thơ Túy Hà lay láng tình người, cứ chờ đợi bên chén rượu vơi đầy, dù khách quá giang xưa vẫn chưa về, thấy rõ trong đoạn thơ:
Biển cuồng ca dậy sóng hoàng trường sa
Bạc kiếm phong trần thơ lạc vận
Nhặt xác hoa rơi kết chữ thời
Từ thuở xuân thu hờn chiến quốc
Hào khí mây bay bốn phương trời
Vó ngựa ngàn xưa chừng đã mỏi
Qua cầu nước đục ngược dòng trôi
Nhan sắc khứ hề bờ sương ảo
Khách quá giang xưa vẫn chưa về
Cô lái buồn trông non nước cũ
Lão Trượng- Kinh Kha, ta- Tiệm Ly
Có phải khí hùng ngàn xưa dậy
Theo mỗi đường gươm hoa lá say
Chén rượu chia tay bờ vĩnh biệt
Đẫm nước mắt đời men đắng cay
Lão trượng cười khan ngăn gió lộng
Gác chèo ngửa cổ cạn nguyên chai
Ta nâng chén đắng ngang tầm mắt
Hứng giọt bi ai tự phạt mình
Thế thời đã thế không phải thế
Khí hùng vẫn sống mặc thu phai
Binh thư không thuộc thành binh bại
Kiếm cùn mãi mãi cũng có ngày
Sá gì sương trắng đầu điểm bạc
Dăm chén rượu suông giữa cơ hàn
Nhật nguyệt dặn lòng luôn tỏa sáng
Tâm ta tự tại tỏa minh đăng
Ngựa gục bên bờ sông nước lớn
Ta vẫn qua cầu mặc chông chênh
Nói thì nói vậy cho đỡ tủi
Vẫn nhớ đò xưa cô lái buồn
(Chiều độc ẩm)
Túy Hà của những ngày tháng trước 1975, đã xuất bản vài thi phẩm và ký sự. Nhưng trong giai đoạn ly hương, thơ Ông tự nhiên lớn hẳn từ phong cách và thi ngôn. Trong mươi năm ngựa hồ hí gió bắc, tâm trạng thi nhân trước biến đổi vô thường dĩ nhiên có những bước ngoặt hư ảo kỳ thú trong thi ca…Phải chăng, ở đây rạng rỡ điểm son đậm nét riêng biệt trước thi ca thế giới vậy.
Ngô Nguyên Nghiễm
Thư trang Quang Hạnh
Cuối thu quê nhà, Ất Mùi 2015.
TIỂU SỬ TÚY HÀ
Nhà thơ Túy Hà tên thật là Hà Thanh Trần, ông sinh năm 1947 nguyên quán Thừa Thiên – Việt Nam. Ngoài bút danh Túy Hà được ký trên Thơ, ông còn sử dụng nhiều bút danh khác như Đoàn Thy Vân ( ký trên tác phẩm Văn ), Nguyên Hà ( ký trên Họa phẩm ), Cung Bảo Bình ( ký trên Báo chí )….
Đồng tâm như những văn nghệ sĩ kỳ cựu, sáng tác của Túy Hà dàn trải trên các lảnh vực Văn Thi Họa.
Nhà thơ Túy Hà sau những năm học tại trường Trung học, ông còn là sinh viên trường vẽ, và các đại học Luật khoa, đại học Văn Khoa trước 1975.
Như những thanh niên thời chiến, Túy Hà cũng động viên và sau học tập thời gian ông sang định cư tại Hoa Kỳ.
Hiện nhà thơ Túy Hà là hội viên PEN INTERNATIONAL và là Chủ tịch Ban Chấp Hành Văn Bút Nam Hoa Kỳ.
Ông sinh hoạt văn học, chủ bút tạp chí Thời Đại, Tin Văn, Trầm Hương.
TÁC PHẨM TIÊU BIỂU TÚY HÀ:
TRƯỚC 1975:
1/ Tình Gầy ( thi phẩm )
2/ Tình Yêu Lang Thang Và Chiến Tranh ( thi phẩm )
3/ Những Nẽo Đường Hành Hương ( phóng sự )
SAU 1975:
1/Rực Rỡ Đời Thường ( thi phẩm )
2/ Dấu Ấn Da Vàng ( thi phẩm )
3/ Dã Quỳ Vẫn Nở ( thi phẩm )
4/ Những Mảnh Đời Biệt Xứ ( văn )
5/ Cát Bụi Lưu Vong ( thi phẩm )
6/ Không Chỗ Gối Đầu ( thi phẩm )
7/ Hữu Hạn Và Vô Biên ( văn )
8/ Túy Hà Thi Tuyển ( tuyển thơ )
*CD VĂN NGHỆ:
1/ Thơ Tình Của Túy ( CD Thơ )
2/ Mùa Thu Paris ( CD Thơ Nhạc )
THƠ TÚY HÀ
HOA THIÊN LÝ
Dâng Mẹ
Bát canh hoa lý Mẹ ơi
Tự dưng có được ở nơi xứ người
Đọt xanh chớm nụ khẽ cười
Con tép bạc nhỏ không lời đãi bôi
Trời ơi! Nhớ Mẹ tuyệt vời
Lệ rơi trên bát canh đời tang thương
Mẹ ở đâu, Mẹ về đâu !
Trăm năm hạt bụi đất sâu ngậm ngùi
Bát canh hoa lý xứ người
Dường như lại chứa một trời quê hương
Dàn hoa thiên lý Mẹ thường
Cho con bóng mát suốt đường con đi
Bát canh hoa lý có gì
Lại nhớ tép bạc nhớ mùa Bấc rơi
Nhớ bếp lửa ấm nồng hơi
Những làn khói trắng đầy vơi sương chiều
Giữa ngàn xanh trái gấm thêu
Sáo diều văng vẳng từ triều đê xa
Là hồn thơ nhạc trong ta
Đậm mùi cỏ nội hoa xa hương đồng
Đã mấy mùa lý trỗ bông
Chờ ta về lại hay không nhớ gì
Riêng ta thiên lý vẫn ghi
Trong tim từ thuở biệt ly Mẹ hiền
Biệt ly hai chữ ưu phiền
Ngày đi tóc Mẹ còn đen mượt mà
Bây giờ Mẹ đã biệt xa
Tóc con sương điểm hải hà cách ngăn
Mượn canh thiên lý trối trăn
Mai ta cát bụi cũng khăn gói về.
TÚY HÀ
Nguồn: Tác giả gửi bài và ảnh
Sáng Tạo 