Archive for the ‘Roland Barthes’ Category

Roland Barthes

roland_barthes
Roland Barthes (1915-1980)

Điều không ai chối cãi là, từ vài năm nay, có môt sự thay đổi đã diễn ra (hay đang diễn ra) trong quan niệm của chúng ta đối với ngôn ngữ, và do đó, cũng đối với tác phẩm (văn chương) vốn nhờ vào chính cái ngôn ngữ đó mà ít ra có được sự tồn tại có tính chất hiện tượng của mình. Sự thay đổi này tất nhiên liên kết với sự phát triển hiện nay (trong số các ngành học khác) của ngôn ngữ, của nhân chủng học, của chủ nghĩa Marx, của phân tâm học (từ “liên kết” được dùng ở đây có tính chất trung tính một cách cố ý: người ta không phán xét sự xác định, cho dù nó có tính chất đa dạng và biện chứng đến đâu). Tính chất mới mẻ tác động đến tư tưởng của tác phẩm này không bắt buộc phải xuất phát từ sự đổi mới bên trong của từng ngành học trong số những ngành học nói trên, mà thật ra là từ sự gặp gỡ của chúng ở cấp độ đối tượng mà theo truyền thống thì đối tượng này không thuộc về bất cứ ngành học nào trong số đó.
(more…)

Roland Barthes
Lý Thơ Phúc dịch

bia_la_bruissement_de_la_langue

Trong truyện ngắn Sarrazine, khi nói về nhân vật nam bị thiến cải trang thành phụ nữ, Balzac có viết một câu như sau : “Đó là người đàn bà có những nỗi sợ hãi bất chợt, những thay đổi thất thường vô lý, những lo âu bản năng, những táo tợn vô cớ, những lời nói khoác lác và những cảm xúc tinh tế tuyệt vời”. Ai là người nói câu đó? Phải chăng là một nhân vật trong truyện cố tình không biết rằng đó là một gã trai bị thiến dấu mình dưới cái vỏ phụ nữ? Hay là cá nhân ông Balzac, người được phú cho cái kinh nghiệm cá nhân về triết lý đàn bà? Hay là tác giả Balzac, người lên lớp những tư tưởng “văn chương” về bản tính của phụ nữ? Hay đó là sự thông thái có tính nhân loại? Mà cũng có thể đó là một thứ tâm lí học lãng mạn? Chúng ta không bao giờ có thể biết được điều đó vì thật sự là, sự viết chính là nơi huỷ diệt tất cả mọi tiếng nói (giọng điệu), mọi cội nguồn. Sự viết là cái trung tính, cái pha tạp và là cái nghiêng lệch, nơi chủ thể của ta chạy trốn, là cái mê cung đen trắng, nơi biến mất mọi căn cước mà trước hết là đánh mất căn cước của cái thân xác đang viết.
(more…)