Hồ Đình Nghiêm
Lâu ni ra răng? Có chi lạ không?
Lâu ni vẫn rứa. Có lạ chi mô.
Đọc trên trang mạng, thấy có bài thơ trùng tên, phát sanh dị nghị.
Dị nghị hay ngờ vực? Hoài nghi hay chê bai?
Viết văn cho bưa rồi chừ bày đặc mần thơ. Lu bu quá thể. Lung tung lang tang. Biết hát hò không? Biết đóng kịch không? Rất đỗi ôm đồm.
Biết xuống điệu xàng xê thôi. “Em về có hỏi răng ri rứa, nhắm mắt đưa chân có bận liều”. Nói thiệt nghe, ăn bánh bèo hoài cũng dợn, coi như tui thử đổi món nhảy qua xơi bánh nậm, lai rai lột lá chấm chút nước mắm ớt. Bánh nơi ni ngon chỗ tê dở. Khẩu vị và bụng dạ bá tánh ắt phải khác nhau, xưa nay chuyện ấy chẳng có gì lạ.
Bữa mô nấu thử nồi bún bò dám kêu là viết truyện dài lắm. Liên tưởng ví von răng kỳ lạ!
“Ghé thăm bún
gặp gỡ Bò
Bò ôi bún hỡi sao bò lếch qua”.
Mấy câu thơ ấy của Bùi Giáng, có hay không?
Chẳng hợp tạng. Không cứ là thơ Bùi Giáng thảy đều hay.
Thế hai câu này thì sao:
“Sáng nay bao tử mơ mòng
Cà phê bên nọ cháo lòng bên kia”.
Nghe đặng hơn, nhưng tuồng chưa gặp chữ sướng. Theo thiển ý, mấy món ăn nhậu thực đơn các thứ e không tiện mang vào thi ca.
“Dập đầu bái tạ cô nương đẹp
dám hỏi bao giờ có đẹp hơn
miệng ngọc cười xoà lên tiếng đáp
rằng xin các hạ hãy vô ngôn”.
Mần thinh, có thể là giải pháp vẹn toàn? Lậm bàn thi phú một hồi dễ gây sứt mẻ tình hữu nghị giữa đôi bên. Một đàng mê mệt màu đỏ, một đàng mến chuộng màu xanh; thôi thì cứ thủ đắc sắc hoa phượng vỹ, thôi thì xin màu da trời chớ nhuốm bệnh chiều tà.
“Chân đi từng bước hư phù
mộng đi từng bước tuyệt trù ống chân
mẹ về đứng giữa đầu sân
cuối cùng mẹ bước vô ngần mẹ đi”.
Bữa mô có tính in sách không?
Làm sao xác tín được chuyện ngày mai. Người ta không rõ có thức dậy được sáng hôm sau, nhưng khuya lên giường vẫn vặn đồng hồ báo thức, chung quy, đó cả cả một sự kỳ vọng. Nam Hoa Kinh của Trang Tử theo cách nhìn của Bùi Giáng có nhiều “sự gay cấn”, chỉ xin ghi lại 4 điều:
Không biết thơ là cái gì, mà cứ ưa làm thơ, ấy là đạo vậy.
Nhe răng cười trong bóng tối, ấy là đạo vậy.
Đi ngắm phong cảnh Bà Rịa và bảo rằng đây là phong cảnh Thừa Thiên, ấy là đạo vậy.
Không bỏ ăn, mà bảo có bỏ ăn, ấy là đạo vậy.
Nếu đạt đạo, có thể làm được bốn câu, cỡ Đinh Hùng?
“Chưa khuất đầu non đã cố nhân
Người ôi! cho núi chuyển theo gần
Vầng trăng mười bẩy rưng rưng nhớ
Con nước đầy vơi lệ thuỷ ngân”.
***
Chia tay, mất dấu, một khoảng trống “hoành tráng” tự dưng hiện ra, dồn cục, khiến dại khờ. Khờ dại sinh vụng về.
“Mình về có nhớ ta chăng
Ta về ta nhớ hàm răng mình cười”.
Anh chàng mang nỗi nhớ “khác lạ” này hẳn là người đương lao động một phần việc có liên hệ tới nha khoa. Chùi răng, trồng răng, nhổ răng, trám răng, niềng răng, làm răng giả… Nôm na, anh ta hơi bị méo mó nghề nghiệp. Đàn bà con gái, trên người họ bộ hết khu vực để nghía cho mụ người rồi sao? Răng cỏ, chèn đét ơi, nó có hấp lực đến nhường ấy chăng! Thua hẳn anh chàng “hiếu thảo” này: – Khi được ngồi đối diện với một cô gái ăn vận hở hang, cái gì nơi người cô ấy khiến anh dòm ngó trước tiên? – Ồ, trước tiên tôi ngó xem có mặt bà xã tôi đứng gần đó không.
Dễ thương hết biết! Dụ khị chèo kéo anh này đi ăn phở, ảnh cự nự liền khi, ảnh cực lực phản đối. Cơm thương chứ không ai thương đâu!
Nhớ tới hàm răng, đôi khi vì luật chơi của lục bát buộc phải vậy. Nguỵ biện thế có ổn không? Thử hoán đổi đôi chữ:
Người về có nhớ ta chăng
Ta về ta nhớ lăn tăn nụ cười.
Cảnh tượng này thôi liên hệ tới lãnh vực nha khoa. Răng vàng cáu bẩn quá, đến chỗ anh, anh kỳ cọ nom cho sáng trắng hẳn ra, anh sẵn lòng giảm giá cho em 50 phần trăm, nhớ?
Gieo vần, chữ lăn tăn nụ cười không hẳn là đã khá, nhưng dẫu sao câu thơ nghe nhẹ hơn nguyên bổn phần nào. Hàm răng, một bộ phận dính dáng tới cơ thể học, mặn cho lớp người theo đuổi y khoa hơn. Thi sĩ, chả mấy ai mó tay tới nó, nhỉ? Bởi thi sĩ nhìn thấy ở đó cả một sự đe doạ, nghe nhức răng! Làm hỏng câu thơ của mình một phần, phần khác trong đầu cứ chực hiện ra hình ảnh bá tước Dracula. Mạch máu cuồn cuộn ẩn hiện sau cần cổ trắng ngần của nàng, chàng ngó lơ hổng đặng, miệng liên tu nuốt nước bọt cứ mãi ứa. Chuyện gì đến ắt phải đến: Một hàm răng với năng nhọn nhe ra.
Người về có nhớ ta chăng
Eo ôi em sợ hàm răng lộ hàng.
Không cứ là răng, cơ thể con người cũng có lắm thứ huý kỵ, giả bộ ngó lơ, chẳng dám nhắc đến. Viết rõ “một bộ phận không nhỏ” đó ra đây sợ e tốn giấy. Coi trời bằng vung như Bùi Giáng, trung niên thi sĩ cũng giả ngộ nói lái, gieo lộn vần cho êm chuyện.
“Thu Ba ca ngợi Thu Bồn
Thu Bồn thích chí sờ vai Thu Ba”.
Cần chú thích không? Thu Ba là đờn bà mà Thu Bồn là ôn nhà thơ. Chỉ Thu Ba mới có quyền sở hữu “cái ấy” và Bùi Giáng cho Thu Bồn cái đặc ân, chỉ nên sờ vào vai thị. Chữ vai tựa một cái xương cá mắc ngang cần cổ, móc được nó ra, ôi, sướng khoái cách gì! Ông có thể nói khác đi, giả dụ:
Thu Ba ca ngợi Thu Bồn
Hai Thu đều sướng làm ồn cuộc chơi.
Chân đi lảo đảo quàng xiên, luý tuý lăng ba vi bộ trật đường rầy. Cái phá phách nọ ký gửi chút vẻ đẹp đứng khép nép bên câu thơ tật nguyền.
Có lắm kẻ không thích thơ Bùi Giáng, nhưng Bùi Giáng cũng có nhiều người đâm lòng mến chuộng, tiên quyết vì cõi thi ca ấy sừng sững một mình một bóng, chẳng trùng lẫn với cõi ta bà khác. Dựng cho được một ngoại hiệu Độc Cô Cầu Bại, trên giang hồ dễ có mấy ai! Văn hay chữ tốt, hầu như nhà thơ nào cũng từng thủ đắc sự ấy, nhưng làm một câu thơ cho người ta mãi nhớ, e thậm khó, e phải xin khép mình sau lưng Nguyễn Văn Thiệu. Kỳ cục không? Éo le chăng? “Đừng nghe những gì cộng sản nói, mà hãy nhìn những gì cộng sản làm”. Chỉ ngần ấy thôi, 40 năm trôi qua nó vẫn còn nguyên dạng một răn đe, chẳng đổi. Nhà ngoại cảm chăng? Điểm đúng tim đen. Nói kiểu Bùi Giáng, lời ấy là ngôn ngữ tuyệt trù lắm vậy!
Câu này cũng khiến người ta mãi nhớ Bùi Giáng: “Thơ là cái gì không thể bàn tới, không thể dịch, diễn gì được. Người ta có thể diễn tả một trận mưa rào bằng lời thơ. Thì có lẽ muốn diễn tả một bài thơ, người ta chỉ có thể phát động một trận mưa rào hoặc một cơn gió thu. Mà muốn thực hiện sự đó, thì ngoài việc làm thơ ra, con người không còn phép gì khác. Thế có nghĩa là: Thơ chẳng có gì để bàn ra tán vào. Muốn, hãy cứ làm một bài thơ tương phùng nọ để đáp vào tận địa một bài thơ kia”.
Người về có nhớ ta chăng
Thôi thì khóc ngất chẳng răng rứa lời.
Xin các hạ hãy vô ngôn.
Hồ Đình Nghiêm
Nguồn: Tác giả gửi bài và ảnh bìa
Sáng Tạo 