Sáng Tạo

Từ Khanh

Sương ở Mrauk U dầy nhưng không thành mây. Cũng không phải mây sà thấp để hóa màn sương trắng. Sương ở miền cực tây sơn cùng thủy tận của đất Miến vẫn là sương. Khi nắng lên, sương tan vào đâu. Trời vẫn xanh.

Có những nơi mây xuống thấp thành sương trắng lung lay, như Dharamsala. Nơi đó mây từ rặng Hy Mã đổ về, gió nóng từ miền nam thốc lên nhào mây như nhào bột. Mây bị vây hãm trong bốn bề núi cao, dùng dằng trong thung lũng rồi lẩn quanh vào trời mây. Mây ở Pa-an như sợi chỉ, trời thòng xuống đậu trên ngọn cây trong thửa vườn bồ đề bát ngát.
(more…)

Từ Khanh

Upper Dharamsala không ngày nào không mưa, không ngày nào không mây trời tràn khắp những con đèo quặn thắt tróc lở. Mùa mưa thì trời mưa. Tôi đến vùng Thượng Dharamlasa cuối tháng 8. Mưa đón chào một trận ở bến xe. Lên đèo và xuống đèo lội nước đến nhà trọ. Những dòng nước trắng bong vô kỷ luật trào từ sườn núi rào rạt tiếng gọi lung tung.

Mở cửa phòng ra nhìn thấy núi cao ngang tầm mắt. Mưa ngưng nắng tới liền. Nhưng nắng nửa giờ là giỏi. Từ hút dưới thung lũng, một sợi mây lẩn thẩn trồi lên. Rồi thong dong thêm vài cột mây từ vực sâu rủ rê nhau, quấn thành một đám. To dần. Cho đến khi cả một trời mây từ thung lũng chen lên cao bít kín đỉnh núi xanh. Chưa đã, không cần gió mây vẫn trôi. Trôi thủng thỉnh cả một khối trắng bạc dửng dưng. Dửng dưng lửng lửng tràn vào phòng. Đóng cửa phòng thì sương mây chen vào khe cửa. Chạy đi đâu cho thoát cảnh trời mây bạc lạnh. Thôi thì cứ mở cửa ra đón hắn vào đường hoàng. Coi hắn làm gì được mình. Thiền sư Nhất Biến có câu ‘mây ở nửa căn ta nửa căn’ chắc là cái cảnh  lạnh tanh này.
(more…)

Từ Khanh

Chaungtra! Ngôi làng nhỏ thuộc bang Himachal Pradesh cực bắc Ấn Độ, một chỗ định cư của người tỵ nạn Tây Tạng.

Tôi không biết làng này. Chưa nghĩ có ngày sẽ ở lại vài hôm để không làm gì cả, ngồi đồng, nhìn núi, mây, tường vôi, đồng cỏ.

Từ khu ổ chuột Majnu Ka Tilla dành cho người tỵ nạn Tây Tạng ở thủ đô Delhi, tôi bắt xe đò đi Dharamsala cũng thuộc bang Himachal Pradesh. Lý thuyết là 12 tiếng, nhưng chạy gần 15 tiếng mới tới vùng Upper Dharamsala, quận lỵ cao gần 2000 mét dành cho đức Dalai Lama và con dân mất nước của ngài. Xe chạy trong đêm không thấy gì ngoài những cú lắc quành trên đèo, và bóng xe in trong ánh trăng trắng nhạt thủi thủi bò trên đường núi ngoằn ngoèo chật hẹp.
(more…)

Từ Khanh

Mây Pa An. Như một sợi chỉ xám treo từ đỉnh Zwegabin níu xuống rừng cây Lâm Tì Ni

trùng trùng hình tượng trắng phau khoác áo vàng. Rừng riêng biệt thanh bình trên vùng đất khói lửa. Những người Karen ở lại Pa An thất thểu dưới trời mưa. Những người Karen chạy qua biên giới thất thểu trong hàng rào trại Mae La. Chỉ cách một dòng sông nhỏ. Em ở bên này chị ở bên kia. Không biết ai chờ ai.
(more…)

Từ Khanh

Một lớp học nhỏ, học sinh chen chúc

‘Mo’ đang học năm cuối ngành sinh học ở Đại học Yangon. Lúc cuộc nổi dậy 8888 diễn ra do Nhóm Sinh Viên Thế Hệ 88 phát động, và sau đó Liên Minh Dân Tộc Dân Chủ ra đời do bà Aung San Suu Kyi làm lãnh tụ, thì cô chưa sinh.

Giờ đây, 20 tuổi năm 2012, Mo là một đảng viên đắc lực của Liên Minh Dân Tộc Dân Chủ.

Người Miến chiến đấu bền bĩ. Không có một sự đứt đoạn nào trong ý chí kiên cường của họ. Những cuộc nổi dậy đổ máu để truyền thông thế giới biết là bề nổi. Trong âm thầm, nhiều người như Mo chuẩn bị và tiếp bước, lớp sóng trước ngã xuống, lớp sau dồn tới, cũng trong âm thầm lặng lẽ, bằng niềm tin mạnh mẽ nhưng thật hồn nhiên.
(more…)

Từ Khanh

Ko Thet – ảnh Từ Khanh

‘Bà rất trung hậu nên tôi xin làm cận vệ.’

Thế Hệ 88 ở Miến Điện không phải là những người sinh vào thập kỷ 1980. Thế Hệ 88, viết hoa, là tổ chức dân chủ của sinh viên ở Rangoon (Yangon). Họ khởi xướng và dẫn đầu cuộc tổng nổi dậy toàn quốc năm 1988 chống nhà nước độc tài. Bắt đầu từ sinh viên, cuộc nổi dậy lan rộng toàn quốc, không chỉ những thành phố lớn như Mandalay, mà tới tận phố Sittwe hẻo lánh nằm bên bờ vịnh Băng Gan. Sinh viên, tu sĩ, nông dân, ngư phủ, học sinh, trí thức, công chức, và cả thương gia giàu có ở Rangoon cũng xuống đường.
(more…)