Lan Hương
Trong hầm rượu – Bùi Chí vinh
1 – Hỏi thật nhà thơ, nhà văn, nhà biên kịch điện ảnh Bùi Chí Vinh nhé. Bộ anh không ớn hay sao mà nhào vô môn phái hội họa quý tộc này, lại còn triển lãm tranh 2 năm liên tục, có bán được tranh không mà liều mạng vậy?
BÙI CHÍ VINH: Đúng như bạn đặt vấn đề, hội họa quả là môn phái nghệ thuật quý tộc. Tôi đã từng làm bài thơ HỘI HỌA HÀNH để nói về nó, xin trích ra đây một đoạn: “Làm thơ mà quậy toàn họa sĩ – Là thi hữu họa họa hữu thi – Ai dám bảo đó điều cấm kỵ – Ngày xưa Lý Bạch quậy Vương Duy – Xem thơ vốn chỉ cần manh giấy – Xem tranh phải ngó lại túi tiền – Tội nghiệp kẻ chọn nghề quý phái – Gỗ, toan, màu … giá cả thăng thiên”. Vậy đó, giá vốn để hoàn thành một bức tranh sơn dầu không hề nhỏ nhưng đã lao vô nghiệp chướng thì phải chịu. Trong cuộc đời một con người nghệ sĩ, thượng đế chỉ gõ chiếc đũa thần phép lạ vài lần, có lần gõ ra Thơ, có lần gõ ra Văn chương, có lần gõ ra Điện ảnh, nhưng lần này tôi bị gõ xuống đầu Hội họa. Mà đã bị gõ thì phải vẽ, vẽ như điên, vẽ như phát cuồng, vẽ như tán gia bại sản. Đầu tháng 11-2012 năm ngoái, tôi đã bán được 5 bức tranh sơn dầu lẫn màu nước tại triển lãm mang tên NGÀY SINH CỦA NGỰA tổ chức ở Bảo Tàng Thành Phố tức Dinh Gia Long cũ. Còn năm nay triển lãm 55 TRANH SƠN DẦU BÙI CHÍ VINH khai mạc ngày 12-10-2013 nhưng trước đó một tuần đã có nhà sưu tập yêu thơ yêu tranh “thắt nơ” một bức vẽ về “Bùi Chí Vinh chở “hoàng đế” Bùi Giáng trên chiếc xích lô” . Tóm tắt lại “có công mài sắt có ngày nên kim” không cần thiết phải “có chí làm quan có gan làm giàu”. Cứ vẽ cho hay, cho lạ, cho “độc” là có người mua tranh “đặt cọc”. Mà thí dụ nếu tranh có bán chậm thì cũng chẳng sao. Tranh sơn dầu nghệ thuật thứ thiệt qua thời gian thử thách chưa bao giờ rớt xuống thành hàng hóa thị trường cấp thấp. Tôi bảo vệ giá cả, phẩm chất, chữ ký của mình trong mỗi bức tranh tức là bảo vệ giá trị lâu dài cho những người đầu tư mua tranh vậy.
2 – Được biết anh chưa trải qua trường lớp hội họa nào mà lại đoạt giải Hội Họa Thiếu Nhi Châu Á năm lên 9 tuổi, tại sao anh không phát huy sớm thành tích đó mà dành nửa đời người cho công việc làm thơ, viết văn, làm phim vốn dĩ thu nhập thua xa hội họa?
BÙI CHÍ VINH: Trời đất, ai bảo hội họa là hái ra tiền, bạn mà vẽ dở thì suốt đời có há miệng chờ sung sung cũng không chịu rụng. Hội họa cũng như các ngành nghề văn hóa khác “nhất nghệ tinh nhất thân vinh”. Tập THƠ TÌNH BÙI CHÍ VINH ra mắt năm 1989 tôi mua được chiếc PC sau khi bán hết 5000 cuốn. Đến khi NXB Thanh Niên liên kết với tư nhân tái bản năm 2007 tôi được trả tác quyền gần 1 lượng vàng cho hai cuốn THƠ TÌNH và THƠ ĐỜI, song song với tập thơ “bỏ túi” Bùi Chí Vinh liên tục được một NXB khác in nối bản. Tuy nhiên văn xuôi lại còn “có giá” hơn. Chỉ riêng 2 bộ truyện TỨ QUÁI TKKG gồm 70 cuốn phóng tác và NĂM SÀI GÒN gồm 40 cuốn tôi sáng tác thời điểm cuối thập niên 1990, trong vòng chưa đầy 3 năm tôi đã có thể xây dựng một ngôi nhà riêng cho gia đình mình với số tiền nhuận bút của NXB Kim Đồng trả xứng đáng với công sức người viết. Nói cho cùng, cuộc đời có lúc no lúc đói, lên voi xuống chó là lẽ thường tình. Trước khi bắt tay vào sự nghiệp cầm cọ, tôi đã từng “liều mạng” viết kịch bản phim nhựa hành động LỆNH XÓA SỔ trong vòng 7 ngày với tác quyền kịch bản đủ sống được… 7 tháng. Chính vì vậy một kinh nghiệm xương máu được rút ra ở đây: khi bạn lao vào một ngành nghệ thuật mới mẻ thì phải làm ơn tự tin, phải tin rằng mình làm được và thậm chí làm xuất sắc. Bởi thất bại thì bạn phải trả giá bằng cái đói và đôi khi cả … cái chết.
3 – Báo chí đã viết nhiều về cuộc triển lãm NGÀY SINH CỦA NGỰA năm ngoái, anh có thay đổi đề tài trong tranh năm nay để thu hút dư luận không?
BÙI CHÍ VINH: Đề tài muôn thuở đối với kẻ sĩ vẫn là “cái tôi” và “cõi tạm”. Cái tôi phân thân, cái tôi bị đời phẫu thuật, cái tôi bị cuộc sống xé nát băm vằm từng mảnh nhưng vẫn kiêu hãnh tồn tại để chứng minh nhân tính đánh bại được thú tính. Còn “cõi tạm” thì muôn hình vạn trạng. Cõi tạm trút vào 55 bức tranh như 55 nhát roi trút vào bờm ngựa. Có nhát roi tự lực cánh sinh, có nhát roi kết giao tình bằng hữu, có nhát roi phải trả giá bằng máu và nước mắt. Tất cả đòn roi đều cần thiết để kẻ vẽ tranh nhảy vọt qua mọi rào cản đớn hèn hòng thăng hoa trong cuộc sống có quá ít niềm vui được sống.
4 – Đó có phải là thông điệp anh đem đến cho cuộc triển lãm lần này chăng?
BÙI CHÍ VINH: “Trường đồ tri mã lực” câu thành ngữ đó có thể coi như một thông điệp. Chỉ có đường dài mới biết ngựa hay, chỉ có thời gian mới biết đá biết vàng. Tôi mạng “sa trung kim” là vàng trong cát thành thử các thành tựu chỉ xuất hiện khi được khai quật. Thế nhưng ai là kẻ có “mắt xanh tri kỷ” khai quật mình đây? Xét ra chỉ có chính mình tự trồi lên hoặc tự chôn vùi mình thôi. Tại phòng tranh lần này có lẽ nhiều người sẽ ngạc nhiên khi thấy tôi treo những thủ bút thơ có chữ ký xen kẻ với 55 bức tranh như một cuộc triển – lãm – chữ – nghĩa. Người xem tranh sẽ còn ngạc nhiên hơn nếu biết những bài thơ, những đoạn thơ được viết sau những bức tranh màu nước. Coi, tại sao không mang đến sự thú vị bất ngờ cho khán giả khi sở hữu một bài thơ quen thuộc của Bùi Chí Vinh đằng sau mỗi bức màu nước?
Xin cám ơn nhà thơ họa sĩ đã trả lời chân thật sòng phẳng cuộc trao đổi thú vị hôm nay.
Lan Hương
02-10-2013
Siêu thị – Bùi Chí Vinh
Tình yêu vĩnh cửu – Bùi Chí Vinh
Nguồn: Tác giả gửi
Sáng Tạo 