Sáng Tạo

Trịnh Bình An

Hồi nhỏ, tôi nghe được câu “Loạn Thế Độc Thư“. Lúc ấy, chỉ biết lõm bõm nghĩa câu này là: “Thời loạn tốt nhất nên đọc sách“.

Với những ai thích đọc sách, có lẽ sẽ đồng cảm với tôi; “đọc sách” tức là “được trò chuyện với người mình thích.”

Theo suy diễn riêng, thời loạn lạc nhiễu nhương, lòng người tráo trở khó lường, tin được ai đây? Riêng chỉ có người trong sách là không thay đổi, được “nói chuyện” với người ấy an tâm lắm chứ.

Thế nhưng, tới khi sống lâu ở Mỹ, tôi chợt nhận ra một điều não lòng: Chẳng có lúc nào là không “Loạn Thế“!
(more…)

Trịnh Bình An

Lúc khoảng 10 tuổi, trong nhà người viết có hai tủ sách lớn. “Chơi Chữ” là một trong số sách này. Đó là một tác phẩm biên khảo tập hợp những giai thoại nho nhỏ. Dĩ nhiên, đứa nhỏ lên mười không thể hiểu hết những câu chuyện trong đó, nhưng nhờ nhà văn Lãng Nhân đã viết với văn phong giản dị, dễ hiểu nên đứa con nít vẫn đọc được sách, tuy lõm bõm mà vẫn thích thú.

Với các độc giả miền Nam Việt Nam trước 1975 hẳn khó quên những bài phiếm luận hóm hỉnh, sâu sắc và thấm đượm tình người của cụ Lãng Nhân. Người viết tuy thuộc lớp thế hệ sau nhưng rất thích đọc những tác phẩm biên khảo cũng như các phiếm luận của cụ Lãng Nhân. (*)

Mở đầu tác phẩm Chơi Chữ, cụ Phùng viết:

“Nghề chơi cũng lắm công phu”, huống hồ chơi… chữ!
(more…)

Trịnh Bình An

Mới rồi, anh Song Thao email qua, gởi tặng tôi mấy cuốn Phiếm của anh ở dạng eBook. Một nhà văn thành danh từ Sài Gòn trước 75, ra hải ngoại, sức viết của anh không hề giảm sút, tới nay Song Thao đã có trên 10 tập truyện và 18 tập Phiếm (đang sửa soạn tập 19). Nay, anh chuyển việc phát hành sách qua Amazon với hai loại: sách giấy và eBook.

Vì tựa bài phiếm nào của Song Thao cũng chỉ độc một chữ như Tình, Tiền, Tù, Tội,… nên tôi hỏi đùa, Chắc anh sẽ có bài “eBook” chứ. Song Thao cười bảo: “An viết đi cho tôi đọc ké.”

Tôi là đứa có tính hay tò mò, cái gì cũng thích tìm hiểu, nhưng thường biết rồi để đó hay có làm cũng nửa chừng rồi thôi. Về eBook tôi có biết một chút, biết luôn cách dùng Sigil và Calibre để làm thành một cuốn eBook, nhưng chưa đi xa đến mức đưa được sách bày bán trên các cửa hàng lớn Amazon như Song Thao.
(more…)

Trịnh Bình An

Ếch và Báo là tên của hai rapper có tên Young H và B Ray. Cả hai đều chưa tới 30 và đang sống tại Việt Nam.

Những ngày cuối năm 2015, người ta nghe được bài nhạc Rap vang lên từ soundcloud.com – Bài “Ông Can“. Ngay lập tức Ếch và Báo nổi tiếng!

Họ nói ông CAn đang thi hành công vụ… chứ không phải là gây án mạng.
Theo ông CAn thì đời mày sáng lạng… còn mày không theo thì đời mày gián đoạn.
Ông CAn nói mà mày không nghe… thì chân không què mày cũng phải gánh nạn.
Nên dân ở đây tất cả thật sự là họ yêu ông CAn như là yêu… tánh mạng.
(more…)

Trịnh Bình An

Dựng cờ
Nguyễn Ngọc Hạnh

Có những cuốn phim sau khi coi xong khiến tôi thích thú hoặc bực bội, nhưng cũng có cuốn phim khiến tôi băn khoăn, dường như vui, cũng dường như buồn, cuốn phim đó chính là phim “Hồn Việt”.

“Hồn Việt” là một bộ phim trình bày lịch sử Quốc Kỳ và Quốc Ca của Việt Nam Cộng Hòa – nơi tôi đã sinh ra và lớn lên cho tới ngày mất nước. Đấy chỉ là một bộ phim tài liệu với những dữ liệu thực tế. Lá cờ vàng ba sọc đỏ, quốc kỳ của một chính thể đã bị xóa sổ, không ngờ có ngày tung bay phất phới, đứng ngang hàng với những lá cờ quốc gia khác tại nhiều nơi trên thế giới. Đáng lẽ tôi, một người từng sống trên 10 năm dưới lá Cờ Vàng, phải cảm thấy xúc động và tự hào chứ? Nhưng không hiểu sao tôi chỉ cảm thấy vui buồn lẫn lộn?
(more…)

Trịnh Bình An

Tôi không biết nhiều về Doãn Quốc Sỹ.

Nhưng tôi thường nghĩ về ông qua truyện cổ tích Hồ Thùy Dương.

Đó là năm tôi lên 10. Trong nhà, có thấy vài cuốn tạp chí Sáng Tạo không biết của ba hay các anh chị mua về. Tiếng Việt dễ học quá nên con nít cũng có thể đọc ké sách người lớn. Nhưng dĩ nhiên, đọc mà không hiểu gì hết.

Tôi nhớ mình cũng đọc truyện kịch Ba Chị Em của Thanh Tâm Tuyền. Cũng không hiểu, chỉ cảm thấy một không khí rờn rợn âm u khá… hấp dẫn.

Nhưng Hồ Thùy Dương thì nhớ khá kỹ.
(more…)

Trịnh Bình An

Sách Việt Nam tại hải ngoại, trong hiện tại thế nào, về tương lai ra sao?

Xin đọc ba câu chuyện dưới đây.

Câu chuyện thứ nhất: Tâm sự của một tác giả đã có trên ba tác phẩm biên khảo: Có hai người từ tiểu bang khác đặt mua sách, tôi gửi sách đi theo priority mail, nhưng họ nhận sách rồi…”quên” luôn, không trả tiền, dù cho tôi đã gửi thư nhắc nhở.

Câu chuyện thứ hai: Hai tiểu bang Maryland, Virginia, cộng thêm Thủ Đô Washington-DC – nơi có cộng đồng người Việt đông thứ năm tại Hoa Kỳ, vậy mà không có lấy một tiệm sách. Đúng ra, chỉ có một tiệm bán băng nhạc, ké thêm vài kệ sách. Vậy cũng là đáng mừng lắm rồi.

Câu chuyện thứ ba: Kinh nghiệm bản thân người viết. Có lần gởi sách cho một anh – một nhà báo từ trong nước ra tới hải ngoại. Anh viết thư cám ơn nhưng kèm thêm dòng chữ: “Nói thật, An đừng mất công nữa nhé“.
(more…)

Trịnh Bình An

Tôi làm cái nghề phải khóc.

Đó không phải là nghề diễn viên điện ảnh hay kịch nói.

Chỉ là giới thiệu sách. Những cuốn sách được tôi đọc rồi viết tóm tắt thành một bản tin ngắn. Đủ để biết sơ lược nội dung cuốn sách, tiểu sử tác giả.

Có nhiều cuốn sách về Chiến Tranh Việt Nam.

Rất nhiều!
(more…)

Trịnh Bình An

Sau một thời gian làm việc với sách vở và viết lách, tôi nhận thấy một điều là sách cũng như người: có người đến với mình rồi đi, nhưng có người đến và ở lại.

“Ride The Thunder” không phải là tác phẩm đầu tiên đến với tôi, trước đấy tôi đã muốn được dịch hai cuốn khác, một là “Dear America: Letters Home From Vietnam” của Bernard Edelman và “Vietnam’s Forgotten Army” của Andrew Wiest, thế nhưng đều không thực hiện được dù đã có dịp nói chuyện trực tiếp với cả hai tác giả. Ông Edelman là một cựu phóng viên Việt Nam và hiện sống ngay tại Maryland. Tôi đã đến gặp ông tại văn phòng “Vietnam Veterans of America” tại Silver Spring. Ông tỏ ra mừng rỡ với ý định dịch cuốn sách “Dear America” sang tiếng Việt. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là làm sao xin phép được từng ấy chủ nhân của những lá thư, một việc xem ra quá khó khăn và phức tạp, cuối cùng đành chào thua. Còn về “Forgotten Army” của giáo sư Wiest thì không thành vấn đề, ông rất sẵn sàng nếu nhà xuất bản đồng ý. Thế nhưng, khi liên lạc với nhà xuất bản, tôi được biết đã có người khác xin phép dịch rồi. Vậy coi như mình không có “duyên” với cả hai cuốn sách ấy. Sau đó, tôi dịch một cuốn khác, “The Appointment” của Nobel Văn Chương 2009 – Herta Muller. Dịch xong nhưng để đó vì không kiếm được ai đọc lại dùm cho. Nguyên bản bằng tiếng Đức, trong khi tôi dịch từ bản tiếng Anh nên không cảm thấy an tâm, nên có dịch mà cũng như không có.
(more…)

Trịnh Bình An

Với sự đa âm của ngôn ngữ, thơ bên trời Tây không thể nào viết nghe có vần có điệu như những thể Lục Bát, Song Thất Lục Bát, Tứ Tuyệt hay Thất Ngôn Bát Cú… của trời Đông nơi ngôn ngữ là độc âm . Tuy nhiên, một loại thơ phương Tây có quy tắc nhất định về số câu cũng như về vần điệu vẫn được truyền bá nhiều nơi, đó là thơ “limerick”.

Một ví dụ của thể thơ limerich là bài thơ sau đây:

The limerick packs laughs anatomical (Limerick chất cái cười nôn ruột)
Into space that is quite economical. (Vào một nơi thiệt nhỏ)
But the good ones I’ve seen (Nhưng những bài thơ nào tôi thấy hay)
So seldom are clean (Thường là những bài không đươc … sạch)
And the clean ones so seldom are comical. (Còn những bài sạch thì lại ít buồn cười)
(more…)