Sáng Tạo

Nguyễn Mạnh Trinh

Nhà văn Thanh Tâm Tuyền (1936-2006)

Tháng ba. Những tháng ba định mệnh của một thi sĩ tiên phong, một nhà văn lớn. Tháng ba, tháng mà thi sĩ ra đời (15/3/1936) và tháng ba, cũng là thời điểm thi sĩ dời trần thế (22/3/2006). 1936-2006. Bẩy mươi mốt tuổi thọ. Thi sĩ Thanh Tâm Tuyền.

Thanh Tâm Tuyền tên thật là Dzư Văn Tâm, sinh quán tại thành phố Vinh ở Nghệ An, nhưng học trung học tại Hà Nội. Từ năm 1952, ông đã đi dạy học tại trường Minh Tâm Hà Ðông và có thơ đăng trên báo Thanh Niên ở Hà Nội. Di cư vào Nam năm 1954, ông hoạt động trong Tổng Hội Sinh Viên và gặp những người bạn về sau trở thành bạn văn chương như Doãn Quốc Sỹ, Nguyễn Sỹ Tế, Trần Thanh Hiệp. Ông cũng là một trong nhóm các cây bút chủ trương báo Lửa Việt. Sau đó ông có đăng tải nhiều bài trên các báo như Hòa Bình, Dân Chủ, Người Việt. Năm 1955, ông xuất bản tập thơ “Tôi không còn cô độc” và năm 1957 tập Bếp Lửa. Ông trở thành nổi tiếng và là một cây bút tiền phong để thực hiện một cuộc vận động văn chương mới. Ông tham gia vào nhóm Sáng Tạo đã gây được một phong trào văn học mới mẻ, khác xa với khí hậu văn học thời tiền chiến. Aûnh hưởng của ông rất lớnđối với hai mươi năm văn học miền Nam. Tạp chí Sáng Tạo với các cây bút như Mai Thảo, Doãn Quốc Sỹ, Trần Thanh Hiệp, Tô Thùy Yên, Nguyễn Sỹ Tế, Thanh Tâm Tuyền… đã tạo thành một trào lưu văn chương đầy chất khai phá. Ông còn viết cho nhật báo Tiền Tuyến và thường có bài đăng trên các tạp chí văn học như Văn, Vấn Ðề, Bách Khoa…
(more…)

Nguyễn Mạnh Trinh

Thi sĩ Thanh Tâm Tuyền (1936-2006)

Tôi hình dung Thanh Tâm Tuyền từ một cuốn sách cũ trong tủ sách tôi. Cuốn “Bếp lửa” mà tôi nghĩ in rất lâu, đến nay phải chừng nửa thế kỷ. Màu giấy đã ố vàng, bìa đã long và tôi đi bọc bìa cứng lại. Tôi chẳng nhớ tại sao tôi đã có cuốn sách ấy, cũng như tôi đã có cuốn “Vang Bóng Một Thời” có chữ ký của Nguyễn Tuân với câu đề tặng độc đáo “Tôi Tặng Tôi…”. Và, đây chân dung thi sĩ mà tôi tưởng tượng từ những trang sách:

“… Hắn lớn lên trong một thành phố đã mất, thành phố bị vây hãm như một hòn cù lao nổi chờ ngày tan rã không để lại dấu vết. Hắn đọc Marx tìm thấy giấc mộng “biến cải thế giới”, đọc Rimbaud tìm thấy giấc mộng “thay đổi cuộc đời”, đọc Dostoievski tìm thấy thái độ “tất cả hay không có gì hết”, đọc Gide tìm thấy “đời sống thành khẩn trung thực”, đọc Malraux tìm thấy hào quang của trí tuệ đối đầu với Ðịnh Mệnh,đọc Sartre tìm thấy “cuộc hiện sinh và chọn lựa” . Hắn lớn lên cùng bè bạn vượt qua mau tuổi trẻ để suy nghĩ và mơ ước hành động. Mỗi đứa một lối lăn mình theo mối cám dỗ lớn lao của hư vô. Hắn lìa bỏ quê hương, chia tay với bè bạn, dấn mình vào lịch sử, đuổi theo giấc phiêu lưu của trí tuệ sự thật được tạo nên từ niềm hư vô của tuổi trẻ bị tước đoạt…”
(more…)