Sáng Tạo

Ngô Thế Vinh
Gửi Nhóm Bạn Cửu Long

Hình 1a: Luang Prabang với Hoàng Cung xưa trên con đường Phothisarat
và nay là Viện Bảo tàng Quốc gia Lào. [photo by Ngô Thế Vinh]

Khi mà cố đô Luang Prabang có thêm một cây cầu, một nhà ga và một giang cảng “Made in China” thì khu Di Sản Thế Giới ấy sẽ mau chóng trở thành một “Phố Tàu – China Town” và thêm con Domino đổ xuống với cái giá phải trả là một nước Lào bị Hán hóa.

MƯỜNG LUÔNG KHU DI SẢN VĂN HOÁ

Cách đây 75 năm, nữ sĩ Vân Đài (1903-1964), trong một tập bút ký Sang Lào đã có nét hoạ chấm phá về Mường Luông – Luang Prabang, cố đô vương quốc Lào qua bốn câu thơ:

Chuông chiều ngân trong gió
Tháp núi ẩn màn sương
Lầu vua thu bóng nhỏ
Chùa bụt lạnh hơi sương…
[Vân Đài, 1942]
(more…)

Ngô Thế Vinh
Gửi Nhóm Bạn Cửu Long và Uỷ Ban Mekong Việt Nam

Hình 1: Cao nguyên Isaan [màu đỏ]

LÀM XANH CAO NGUYÊN ISAAN

Isaan là một vùng châu thổ rộng lớn trên cao nguyên Khorat trong lưu vực Sông Mekong, bao gồm 20 tỉnh đông bắc Thái Lan, chiếm đến 1/3 toàn diện tích 514,000 km2 của Thái với hơn 20 triệu dân cũng chiếm khoảng 1/3 dân số Thái nhưng vẫn còn là một vùng nghèo và khô hạn, cho dù được bao quanh bởi con sông Mekong như một biên giới thiên nhiên giữa Thái – Lào. Do sự toa rập giữa thực dân Pháp và Anh, họ đã cắt một phần đất Lào sát nhập vào Thái từ 1941, do đó cư dân Isaan đa số là người Lào còn được gọi là Thay Isaan, nói cùng ngôn ngữ, chủ yếu sống bằng nghề nông, tơ lụa và chài lưới. Còn phải kể tới một số không ít người Việt sinh sống lâu năm tại đây.
(more…)

Ngô Thế Vinh
Gửi Nhóm Bạn Cửu Long và Uỷ Ban Quốc gia Mekong Việt Nam

Khúc sông Mekong, nơi sẽ xây cất đập thuỷ điện Pak Beng
[nguồn: photo by International Rivers]

Viraphonp Viravong, Thứ Trưởng Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào, khuôn mặt “trí tuệ” đứng sau mọi dự án phát triển thủy điện của quốc gia Lào. Ngày 15-10-2012 khi tới Viện Kỹ Thuật Á châu / AIT, Bangkok để duyệt xét mô hình dự án thủy điện Xayaburi, Viravong khẳng định: “Phát triển tiềm năng thủy điện của Lào là chuyện đương nhiên. Chỉ có vấn đề làm sao để thực hiện bền vững.”(5)

LẠI TIN CHẤN ĐỘNG

Theo Lao News Agency 14/07//2016, đập thuỷ điện Pak Beng dự trù được khởi công vào năm 2017.

Theo Viraphon Viravong, Thứ trưởng Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào thì Pak Beng là một trong năm dự án thuỷ điện dòng chính trong vùng Bắc Lào, thuộc huyện Pak Beng, tỉnh Oudomsay.
(more…)

Ngô Thế Vinh
Gửi Uỷ Hội Mekong Việt Nam và Nhóm Bạn Cửu Long

BA “NGŨ NIÊN” CỦA THỦ TƯỚNG HUN SEN

Tháng 10, 2015 – Chỉ mới đây thôi, TT Hun Sen đã ký sắc lệnh huỷ bỏ ngày Lễ Hội Nước Bon Oum Tuk dự trù tổ chức vào ngày 24 tới 26 tháng 11 “do mực nước sông quá thấp và tình trạng hạn hán mà Vương quốc Cam Bốt đang phải đối đầu, đồng thời đòi hỏi mọi người phải tập trung nỗ lực và vận dụng mọi phương tiện có thể có được nhằm giải quyết vấn đề thiếu nước trên các ruộng lúa trong mùa khô.” Đây là lần thứ tư trong vòng 5 năm chính phủ Hun Sen đã phải huỷ bỏ Lễ Hội Nước truyền thống hàng năm, thường tụ hội hàng mấy trăm ngàn người đổ về thủ đô Nam Vang để tham dự lễ hội đua thuyền trên sông Tonle Sap. [Water festival cancelled over drought fears – Chhay Channyda; Phnom Penh Post, Oct 31, 2015]
(more…)

Ngô Thế Vinh
Gửi Nhóm Bạn Cửu Long

Cửu Long giang mở chín lần cửa rộng
Dòng sông dài dữ dội bản trường ca
(Nguyên Sa)

MÙA NƯỚC NỔI NƠI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG (ĐBSCL)

Như nhịp điệu ngàn năm của con sông Mekong, hệ sinh thái vùng châu thổ sông Cửu Long được cân bằng một cách tự nhiên với “mùa nước nổi” và “mùa nước giựt”. Theo anh Dohamide Đỗ Hải Minh, một học giả gốc người Chăm, một cây bút quen thuộc của báo Bách Khoa trước 1975, sinh ra và lớn lên ở miệt Hậu Giang Châu Đốc rất am tường về hệ sinh thái của Đồng Bằng Sông Cửu Long, thì trong bao thập niên qua, người dân Miền Tây đã quen sống với nạn ngập lụt hàng năm, hay còn gọi là mùa nước nổi, như là một hiện tượng thiên nhiên đến đều đặn theo chu kỳ. [1]
(more…)

Ngô Thế Vinh
Gửi Nhóm Bạn Cửu Long

“Sản xuất lúa gạo đồng bằng sông Cửu Long bị đe dọa hơn nữa do xây con đập thứ hai Don Sahong ở Nam Lào. Con đập chắn ngang dòng chính Mekong ngay trước khi đổ vào vùng Thác Khone, sẽ làm giảm [thay đổi] dòng chảy, gây nguy hại cho khu bảo tồn Ramsar Siphadone, cho mùa màng và ngư nghiệp dưới nguồn.” – Gs Võ Tòng Xuân, 2013.

QUỐC HỘI LÀO BẬT ĐÈN XANH

Theo tạp chí The Diplomat [Sep 04, 2015] Quốc Hội Lào đã chính thức thông qua Dự án Đập Don Sahong, một dự án từ bấy lâu gây rất nhiều tranh cãi. Dự trù ban đầu con đập được Công ty Xây dựng Mã Lai MegaFirst khởi công vào cuối năm nay 2015. Do tiềm năng thuỷ điện của con Sông Mẹ – Mea Nam Khong, là tên Lào Thái của con sông Mekong, nhà nước Lào bất chấp mọi chỉ trích và với lời kêu gọi của các quốc gia láng giềng Thái Lan, Cam Bốt và Việt Nam, là ngưng dự án Don Sahong và Lào vẫn kiên quyết đi tới thực hiện cho bằng được kế hoạch phát triển thuỷ điện của mình.
(more…)