Sáng Tạo

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], [17], [18], [19], [20], [21]

Mùa đông 1980, mùa đông đầu tiên của đời tôi ở miền Hàn đới. Năm ấy, lại là mùa đông lạnh nhất ở Scotland, phá kỷ lục của nhiều năm trước. Những bông tuyết đầu mùa bắt đầu rơi lả tả ngay từ đầu tháng 10 dương lịch kéo dài sang tháng Tư năm sau.

Một trưa Chủ Nhật, sau tết dương lịch, nhìn qua cửa kính hành lang trên lầu ra ngoài, tuyết rơi tầm tã, ngập đầy đường. Tất cả trắng xóa, chìm trong mưa tuyết. Thỉnh thoảng từng cơn gió thổi mạnh, kéo theo từng đống tuyết trên mái nhà đổ xuống làm khung cảnh càng thêm buồn thảm. Một người đàn bà Anh, có tuổi, tay cầm ô che đầu, bước từng bước nặng nề, chậm chạp, lội trên đống tuyết, gõ cửa căn nhà đối diện.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], [17], [18], [19], [20]

 “Thuyền nhân, cái danh từ có một ấn tượng mỗi khi chính quyền Hà Nội nghe đến nó, họ nghĩ ngay đến từ đồng ‘đô la’. Thế nhưng cho đến bao giờ người ta mới biết hết được những bất hạnh xẩy ra cho danh từ đó.”
(Michelle Tauriac – Viet Nam Le Dossier Noir Du Communism)

Việt kiều gửi hàng, gửi tiền cho thân nhân trong nước từ bao giờ?

Đây là câu hỏi khó trả lời chính xác vì chưa có tài liệu, công trình nghiên cứu nghiêm túc về vấn đề này.

Người Việt Nam đi du học và định cư ở nước ngoài từ những năm đầu thế kỷ XX khi phong trào Đông Du của cụ Phan Chu Trinh phát động.

Bên cạnh đó, một số gia đình giàu có, cho con sang Pháp du học. Những du học sinh ấy, không gửi tiền hay gửi hàng về cứu trợ cho thân nhân trong nước mà chính thân nhân hay hội đoàn phải cung cấp tiền bạc cho họ.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], [17], [18], [19]

Sau vài năm cuộc sống ổn định, nhiều gia đình sinh thêm con. Thật kỳ lạ, hầu hết các cháu mới sinh là gái, ai cũng đặt tên con là Hương. Thu Hương, Ngọc Hương, Thanh Hương, Lan Hương, Xuân Hương… Xa Việt nam thấm thoát đã hơn 7 năm, ai cũng nhớ miền quê của mình, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi có bờ tre, đình làng, cây đa, bến đò, dòng sông, ao cá, khoảng trời xanh, nơi mùa mưa tiếng ễnh ương ộp oạp vang xa, nơi mùa thu xào xạc lá vàng bay, nơi xuân về, giao thừa hái lộc trong mưa phùn rét ngọt. Thèm nghe tiếng gà gáy sáng, tiếng cục ta cục tác con gà nhảy ổ, thèm cả gầu nước giếng mát rượi giữa trưa hè oi ả, sân kho… tất cả, tất cả vẫn không phai mờ trong ký ức chúng tôi.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], [17], [18]

Hè 1987, hai thằng con tôi đi đá bóng dắt về một cháu người Việt cùng tuổi. Tôi hỏi, cháu tên gì, con ai. Đáp, cháu tên Tùng, con ông Tòng, nhà ở phố H. Hai tuần sau, Chủ Nhật con tôi đến nhà cháu, gọi điện, tôi đem xe đón.

Anh chị Tòng, trạc ngoại ngũ tuần, thương gia Sài Gòn thứ thiệt, vượt biên 1977, được tàu Anh cứu, định cư ở quận Croydon, anh làm nhà bank, chân book-keeper, đông con – sáu toa- lớn trên 20, nhỏ nhất 12 vẫn đang đi học. Anh chị lịch thiệp, kiến thức rộng, một trí thức thương gia, khác hẳn tay X, tay Z dân lạp sạp, cà chớn xứ Sài thành. Anh chị cũng rất bất ngờ khi thằng út đến nhà tôi. Là chủ tịch cộng đồng quận, “bỏ sót bà con đồng hương”, anh tự trách mình quan liêu. Anh hỏi, có biết gì về cộng đồng không. Tôi cười, giấu biệt chuyện gặp Z, chưa nghe thấy bao giờ. Chúng tôi kể sơ qua cho nhau nghe về cuộc đào tẩu. Trước khi về, anh chị khuyên, sắp có đại hội, nhận được giấy mời, thế nào cũng phải đến cho vui.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], [17]

Một chiều thứ Sáu, tan lớp học, trên đường về, tôi rẽ vào Chinese Mini-Supermarket gần trung tâm quận, chủ Hong Kong, cô bán hàng, người Việt gốc Hoa, dân Chợ Lớn, mua hàng nhiều lần, nên quen. Vừa gật đầu chào, cô hỏi liền:

– Nghe tin chú có nhà, phải không?

Cô ta gọi tôi bằng chú.

– Sao biết?

– Thấy chị Linh kể.

Một gã người Việt, trạc tuổi tứ tuần, râu ria lởm chởm, mũ tầu phở, tóc gần chấm vai, quần áo lôi thôi, nhếch nhác, đứng gần đấy, tự nhiên quay lại, nhìn tôi, giọng nửa Bắc, nửa Nam, hỏi trống không:

– Nhà ông mấy buồng?
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16]

Lớp học Radio, Television & Electronics Servicing có 15 người trong đó có 3 người nước ngoài, 2 Ấn Độ và tôi. Đa số dưới 30, tôi và anh chàng Patel, người Ấn, nhân viên hãng Phillips, tuổi ngoại tứ tuần. Toàn bộ tài liệu khóa học hơn 500 trang A4, in 2 mặt, nhiều thuật ngữ kỹ thuật làm tôi vã mồ hôi. Vừa học lý thuyết, vừa thực hành, ngày nào cũng như ngày nào, từ 8.45 am đến 3.45 pm; phòng học khá rộng, chia làm 2, bên có bảng đen, 4 dãy bàn học; bên workshop đầy radio hỏng, ti-vi đen trắng & màu to nhỏ, cũ kỹ để thực hành. Sau 5 tuần, kiểm tra lý thuyết và thực hành, anh chàng Patel điểm dưới trung bình, bị loại. Còn lại, một thày, 14 trò, học 12 tháng.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15]

Quận Croydon tỵ nạn Việt Nam ít, ở rải rác. Tôi lính mới nhập cư, chưa quen thông thổ, phải dành nhiều thời gian tìm hiểu.

Ngày nào cũng vậy, làm về chỉ ngủ 5 tiếng, tôi và chú Thịnh đi vào Job Centre tìm việc làm mới, gặp gỡ người quen, tìm hiểu đời sống, cách kiếm tiền của người Việt.

Chợ trời Brixton có quầy bán đồ điện tử, giày dép, hàng trang sức rẻ tiền của người Việt. Chợ trời Deptford, Catford, East Street (Camberwell Green) cũng có quầy bán đồ điện tử, giày, y chang chợ Brixton.

Sau nhiều năm cần cù kiếm sống, nay họ đã trở thành những ông chủ cửa hàng quần áo, chuỗi nhà hàng đồ khô, tiệm Nails… giàu có.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14]

Tôi dọn về căn nhà số 49 phố Drummon Road, một ngôi nhà trong dẫy phố cổ gần trung tâm quận Croydon, phía Đông Nam London. Một ngôi nhà xấp xỉ 150 năm tuổi, hơn đứt nhà cổ Hà Nội, nhưng không xập xệ, đổ nát như nhà ở Hàng Bạc, Hàng Buồm, Hàng Ngang, Hàng Đào, Tạ Hiền…

Nhà 2 tầng, tầng trệt có phòng khách, phòng ăn và nhà bếp; tầng lầu, 2 buồng ngủ, đôi và một, nhà tắm vả nhà cầu. Tay chủ dùng buồng khách làm buồng ngủ, phòng ăn thành phòng khách, 2 buồng ngủ tôi thuê. Ngoài ra có 1 hầm kín, khoảng 3m x 2,5m như tất cả kiểu nhà cổ. Dẫy phố có hơn chục nhà, năm 2000 dẫy nhà này bị đập bỏ, xây chung cư 12 tầng cao cấp, hiện đại.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13]

Một sáng Chủ Nhật chúng tôi đi chợ trời Bathgate, rẽ vào thăm vợ chồng Sinh. Gặp vợ chồng Phú -chị gái và anh rể Sinh đến chơi. Chúng tôi biết nhau từ dạo ở Wishaw. Sau vài câu chào hỏi xã giao, anh chị khoe sắp chuyển về London.

Tôi chưa hiểu mô tê gì, bởi vì gia đình anh được định cư ngay Wishaw. Không những thế còn sát trung tâm. Vợ anh làm thợ may một xưởng gần nhà. Thật lý tưởng, chúng tôi mơ cũng chẳng được. Sao lại chuyển?

Anh Phú bảo “Rất nhiều gia đình đã chuyển về London, chỉ có các anh không biết.” Tôi hỏi “Về London nhà đâu mà ở.”- “Xì, đúng là ngố. Vào hostel, sau đó xin nhà council hay đập nhà.” – “Lại còn thế nữa. Đập nhà?” – “Ừ, đập nhà chứ sao. Cứ chọn nhà nào của council, không có người ở, đập cửa kính, chui vào, mở cửa trước dọn tất cả đồ đạc. Thế là xong.”
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12]

Điều tôi quan tâm nhất là chuyện học hành của tụi trẻ. Con gái tôi vì quen các thày cô và hiệu trưởng, đi học chưa đầy 4 tuổi, đang học lớp 3/10 phải bỏ học, theo bố mẹ lang thang các trại tỵ nạn, thấm thoát gần 2 năm. Hai thằng bé, bắt đầu tuổi vỡ ruột, vì thế khi trại cho ra định cư, tôi nhận ngay, chỉ cần kịp ngày khai giảng.

Trong cuốn Cẩm Nang Người Tỵ Nạn, chúng tôi có quyền từ chối 3 lần nếu không ưng căn nhà được cấp. Khi đến thăm khu Knightsridge, thật lòng không muốn, nhưng ngày khai trường sắp đến, đành nhận.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11]

Ra định cư, Trại Cotlness phát cho mỗi gia đình một cuốn Cẩm Nang Người Định Cư, tuỳ lựa chọn bản chữ Trung hay bản chữ Việt, gồm các mục:

A-Trợ cấp Xã hội (D.H.S.S), hồi ấy Bộ Y tế chưa tách riêng

B-Công việc

C-Y tế

D-Giáo dục

E-Quản lý và an toàn nhà cửa

F-Xã hội Anh

G-Ban/nhóm bảo trợ

Mỗi mục lớn, có mục nhỏ, giải thích cặn kẽ giúp người mới định cư hiểu cơ bản quyền lợi và nghĩa vụ của một công dân, có địa chỉ, số điện thoại liên lạc.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10]

Cuối thập niên 1950, kinh tế Vương quốc Anh phát triển mạnh mẽ. Nhiều nhà máy, xí nghiệp hiện đại được xây dựng, lao động có tay nghề, lao động phổ thông thiếu trầm trọng.

Năm 1958 chính phủ Anh cho phép người dân Jamaica nhập cư. Đầu thập niên 1970, nhận thêm người Ấn Độ, Pakistan… Dân số bùng nổ, nhà nước xây dựng nhiều khu chung cư. Thị xã, thị trấn mới ra đời. Livingston, một trong những thị xã xây dựng cuối thập niên 1960, không ngờ những năm 1977, 78 , 79, Công Đảng -Labour Party- cầm quyền, kinh tế suy thoái, một số nhà máy, xí nghiệp gần khu Livingston phá sản, số mới đình chỉ xây dựng.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8], [9]

Cuối tuần rất nhiều tình nguyện viên đến trại thăm hỏi, kèm cặp Anh ngữ. Những ngày đầu chúng tôi vui như hội, mỗi gia đình có 2 tình nguyện viên. Gia đình tôi có bà Margret và bà Helen đến dạy Anh ngữ. Bà Margret là dân địa phương, trên dưới 60, có lẽ lần đầu tiên tiếp xúc người Việt, bà viết chữ cái từ A đến Z bằng bút chì vào cuốn vở mang theo, bảo vợ chồng tôi tập tô.

Nhìn hàng chữ, gà bới gọi bằng cụ, tôi mỉm cười và viết nắn nót một câu “I’ve been learning English about few months”. Chữ tôi quá đẹp, cứng cát như một thày giáo thực thụ. Đôi mắt bà mở to kinh ngạc, tưởng chữ Việt Nam ngoằn ngoèo như con giun (Ả-rập, Ấn Độ) hay ngang bằng, sổ dọc như chữ Tàu, chữ Nhật, chữ Hàn, ai ngờ học trò chữ hơn đẹp hơn thày.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7], [8]

Ăn mày là ai? Ăn mày là ta.
Chỉ vì Lê Duẩn hóa ra ăn mày.
(Ca dao mới)

Chiếc 747 từ từ hạ cánh xuống phi trường Alaska, chạy trên đường băng chậm dần rồi dừng hẳn. Để phi cơ tiếp nhiên liệu, chúng tôi có hai giờ “giải lao”, vệ sinh, xuống máy bay vào siêu thị phi trường Alsaka làm khách ngó. Rất nhiều quầy hàng bày toàn thứ đẹp mắt, đắt tiền, dí mũi qua từng khung kính không chán mắt. Ngay giữa sảnh đường, một chú gấu Bắc cực nhồi to tướng, cao hơn hai mét, sừng sững như chào quý khách.

Khi ở Khải Đức, ngày đi làm đêm đi học Anh ngữ hoặc làm thêm giờ, tôi ít có thời gian ngó các siêu thị. Còn tuổi thiếu thời thì ”phở hít”, “hàng ngó”, xi-nê cửa” là chuyện “thường ngày của trẻ con hàng phố”, theo cách nói bây giờ, nhưng làm gì có hàng siêu cao cấp, đẹp tuyệt như thế này để ngó.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6], [7]

Cả đêm 12 gia đình chúng tôi thao thức, hết đi ra lại đi vào, hết ngồi lại đứng, mong trời mau sáng. Chúng tôi được giấy báo sáng sớm 10-4 lên máy bay đi Anh Quốc tuy có ghi giờ xe đón 6.00 am, nhưng chẳng ai ngủ được vì quá sung sướng, tràn trề hy vọng. Những ngày đầu đường, xó chợ, vật vạ từ bến Tam Bạc, Hải Phòng, Bắc Hải, Kho Đen… chấm hết.

Đời tỵ nạn chúng tôi sang trang mới.

Trang mới ra sao, như thế nào vẫn còn bí ẩn, nhưng chắc chắn hơn hẳn những ngày qua.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5], [6]

Sau hai tuần, trại tuyên bố chúng tôi tự do đi làm, được tiền trợ cấp 2 tuần (theo số người), sau đó cắt trừ người già, người ốm, tật nguyền. Gia đình tôi được khoảng 500 HK$, vợ tôi theo chị Sâm người cùng thuyền, biết tiếng Quảng, đi chợ mua bếp điện, 2 chiếc xoong, 1 túi gạo 5 kg, mắm muối chuẩn bị cho những ngày tự do. Tôi sang trại Tuen Mun tìm gia đình chú thím. Rất may hỏi thăm, có người biết, lên tầng 20. Gặp nhau chúng tôi mừng mừng tủi tủi, hỏi đủ chuyện về từng người.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4], [5]

Chẳng qua chỉ tại Vua Hùng
Sinh ra một lũ vừa khùng vừa điên.
Thằng khôn nó đã vượt biên
Còn lại một lũ vừa điên vừa khùng.
(Đồng dao mới)

Sáng sớm 31 tháng 8, mới gần 6 giờ, chúng tôi được lệnh chuyển trại đột ngột. Tất cả rộn ràng, nhốn nháo chuẩn bị đồ đạc mặc dù chẳng có thứ gì đáng giá. Một đoàn xe tải chở tù, màu sơn đen, thùng xe không bịt, vải bạt được cuốn lên. Chúng tôi ngồi trên hai hàng ghế băng sát thành, một số đứng, đồ đạc để dưới chân. Đoàn xe từ từ lăn bánh ra khỏi Kho Đen.

Như vậy chúng tôi đã được công nhận là người tỵ nạn cộng sản hay còn gọi là “thuyền nhân” (boat people), không còn là kẻ nhập cảnh bất hợp pháp, nay chuyển trại, chờ định cư ở nước thứ ba.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b], [4]

Vua quan ở đất nhà bay
Dù xe ngựa cưỡi đến đây cũng hèn.

Nửa đêm, thuyền chúng tôi cách Hong Kong hơn hải lý mà đã nhìn thấy rõ ánh đèn màu nê-ông rực rỡ, nhấp nháy, nhảy múa trên các toà nhà cao ngất. Hong Kong! Thương cảng thế giới! Hòn ngọc của thế giới đang sừng sững trước mắt mọi người! Sống rồi bà con ơi! Nhiều người vui quá nhẩy lên như đứa trẻ. Tôi ôm lấy nhà tôi và đàn con, run giọng thì thầm: “Sống rồi! Hương Cảng đấy! Mình và các con thấy chưa?”

Tất cả lên sạp thuyền, hướng về ánh đèn nê-ông nhìn chằm chằm, nét mặt rạng rỡ, tươi tỉnh, ồn ào bàn tán. Thanh niên túm tụm từng đám, chỉ chỉ chỏ chỏ, tiếng Quảng xen lẫn tiếng Việt át cả tiếng máy nổ bành bạch. Thuyền vẫn lầm lỳ, chậm chạp tiến về ánh đèn màu. Mấy cô gái trẻ lấy lược ra chải, có cô nhanh tay múc nước nóng trong chảo trên bếp lò than đỏ lửa gội đầu, lấy trộm nước ngọt trong thùng phi ra tắm rửa.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a], [3b]

Thuyền của tôi dài chừng 20 mét, trọng tải 25 tấn. Có buồm và có máy nổ 25 mã lực, thế mà kể cả gia đình tôi là 212 người lớn nhỏ! Đến Bắc Hải, sau 3 tuần sửa thuyền, lão chủ thuyền nhận thêm 22 người nữa với lý do lấy tiền trang trải và thuê tầu kéo. Tổng số thuyền tôi khi đến Hong Kong 234 người! Có nghĩa là nếu vì chuyện gì đó, tất cả mọi người ngồi trong khoang thuyền chỉ đủ chỗ ngồi bó gối!

Đêm 17-6, chẳng hiểu ví lý do gì, chủ thuyền bắt mọi người phải xuống khoang, không được lên boong. Tôi bị ép ngồi bó gối dưới hầm sát máy nổ, ngạt thở tưởng chết sau gần 2 tiếng đồng hồ.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2], [3a]

Người Hoa khắp nơi đổ về Hải Phòng như trẩy hội Chùa Hương, như có đại hội người Việt gốc Hoa miền Bắc không bằng.

Bến Tam Bạc, người đông như kiến và cũng đủ các loại thuyền đánh cá của các hợp tác xã đã quá cũ được thanh lý, thứ đồ thải không dùng, đem ra bán cho người Hoa làm thuyền vượt biển.

Thuyền nhiều như lá tre, đỗ chật bến, mạn thuyền nọ sát mạn thuyền kia, bước sang nhau dễ như đi trên đất liền.

Đông người như thế, vấn đề nhà trọ là điều rất khó khăn, trong khi đó Hải Phòng ít nhà trọ, còn hotel hầu như không có. Đi đâu cũng thấy người giải chiếu nằm la liệt khắp vỉa hè, gốc cây, vườn hoa, nhà thờ, đình chùa miếu mạo. Nghĩa là chỗ nào có thể trải chiếu xuống được là trải liền, miễn sao có chỗ ngồi, chỗ ngả lưng cho mẹ già, cho đàn con nheo nhóc và cho chính bản thân mình.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [ 1c], [2]

Sáng sớm ngày 9 tháng 4-1979, phòng tổ chức mời vợ tôi lên. Cuộc gặp mặt gồm Bùi Đình Phảng, bí thư đảng ủy, Nguyễn Đình Mão, phó bí thư kiêm bệnh viện phó, Nguyễn Gia Hòa, đảng ủy viên, trưởng phòng Tổ chức Hành chính cùng một số nhân viên Phạm Trọng Tới, Huỳnh Như Thùy, Giang Bình.

Sau vài lời rào đón, Nguyễn Đình Mão, phó bí thư kiêm phó giám đốc, bảo:

– Việt nam và Trung quốc đã xảy ra chiến sự. Chúng ta đang chống quân bá quyền, bành trướng Trung quốc. Chi là người Việt, nhưng chồng chị là người Hoa, chúng tôi đang giải quyết anh ấy nghỉ chế độ mất sức, còn chị muốn tiếp tục công tác, chị phải làm đơn ly dị và trả lại 3 cháu cho anh ấy, nộp cho chúng tôi.
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [ 1b], [1c]

Nhân đây tôi xin kể một số chuyện thật ở tỉnh tôi mà tưởng như chuyện tiếu lâm trong thời kỳ tem phiếu.

Chuyện thứ nhất:

Tháng 5 năm 1970, trong một cuộc đại hội công đoàn thường niên của tỉnh họp tại trụ sở Mặt Trận Tổ Quốc tỉnh Hoà Bình. Gần 100 đại biểu thuộc các cơ quan ty ngành trong tỉnh đến dự. Trong lúc nghỉ giải lao, một bác bảo vệ cơ quan từ phòng thường trực cầm cái bát to đi đến bàn uống nước của đại biểu ở hội trường, rót nước trà vào bát. Bác đến gần đám đông đứng quanh ông Quách Hy, chủ tịch Mặt trận Tổ quốc tỉnh, đặt bát nước xuống bàn, móc túi áo lấy ra một gói giấy nhỏ, chậm rãi mở ra như cố tình để mọi người xem. Người ta tưởng bác lấy viên thuốc, nhưng không, đấy là các ô tem phiếu thịt, cá, đậu phụ… đã cắt sẵn từng tháng theo tiêu chuẩn. Bác thong thả bỏ vào bát nước, thò ngón tay trỏ vào lòng bát, ngoáy đều tem phiếu đang nổi lều bều như thể cho tan trong nước, rồi bưng lên miệng, uống một hơi. Tất cả mọi người trố mắt ngạc nhiên, tưởng ông già này mắc bệnh tâm thần. Bác tỉnh bơ, khà một tiếng sau khi uống hết nước, nói bâng quơ:

– Các loại tem phiếu không mua được thì hoà vào nước uống cũng có đủ chất có phải không bác lãnh đạo?
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Đã đăng: Chương [Lời nói đầu, 1a], [1b]

Thời điểm này, tập đoàn Lê Duẩn ra sắc lệnh cấm người Hoa làm việc trong 7 ngành nghề: y tế, giao thông, lương thực & thực phẩm, giáo dục, kinh tế (ngân hàng, tài chính), ngoại giao và văn hóa.

Ai đang làm bắt phải thôi việc, làm chúng tôi nháo nhào bán tống bán tháo đồ đạc chạy cho mau. Chú tôi, đảng viên cộng sản khóa 3-2-1960, phó thư ký công đoàn Cảng đã buộc phải làm đơn xin ra khỏi đảng, buộc về hưu non. Thím tôi cũng bị nghỉ mất sức. Con gái ông, y sĩ cũng bị thôi việc, tình cảnh khốn đốn, nhà 8 miệng ăn, không ai có việc làm, cứ đà này chắc chết đói.

Nước đến chân rồi! Chết đến đít!

Phen này chậm chân chắc tiêu đời!
(more…)

Lâm Hoàng Mạnh
Tặng mợ và các con.

Lời nói đầu

Hàng năm, cứ đến ngày 17 thánh Hai dương lịch báo chí Việt ngữ trong và ngoài nước nhắc lại cuộc chiến tranh biên giới Việt-Trung, nhưng hầu như người ta quên những nạn nhân của cuộc chiến bẩn thỉu ấy. Trong số những nạn nhân ấy có chúng tôi, trên dưới 1 triệu người Việt gốc Hoa, những người lao động bình thường, định cư nhiều đời, sống rải rác từ 6 tỉnh biên giới Trung-Việt đến các thành phố lớn Hà-nội, Hải phòng, Nam Định, Quảng Ninh… Bắc Việt nam, đã bị tập đoàn Lê Duẩn bài xích xua đuổi, triệt đường sống. Không còn con đường nào khác, chúng tôi phải ra đi, rời bỏ mảnh đất sinh ra, lớn lên, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi phần mộ ông bà cha mẹ đã yên nghỉ để làm người tỵ nạn.

Cuộc chiến chấm dứt đã 32 năm có lẻ, hai nước đã bình thường hóa quan hệ từ năm 1992, chủ tịch Trung Hoa, Giang Trạch Dân, đã tặng chính phủ Việt nam 16 chữ vàng: “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng đến tương lai”. Hậu quả cuộc chiến tranh bẩn thỉu ấy vẫn còn, tuy nỗi đau thương, khốn khổ, tủi nhục, ê chề đã thành sẹo, trong từng con tim khối óc người Việt gốc Hoa, nạn nhân cuộc chiến, chúng tôi có thể tha thứ nhưng không bao giờ quên, đang định cư rải rác trên toàn thế giới.

Một số bà con tin lời mật ngọt đã về “Trung Hoa Vĩ đại” qua đường biên giới. Tất cả đều được đón tiếp “nồng hậu” bằng cách đưa tuốt về những vùng đồi núi hoang dại, được đối xử thật bình đẳng, cho vào chiếc rổ “Hoa kiều hồi hương”, vàng thau lẫn lộn, không phân biệt kĩ sư, bác sĩ hay giáo viên, họ giao cho mỗi người một chiếc cuốc và những bộ quần áo xanh đồng phục, sống trong một khu, gọi là trang trại, được phong chức “công nhân nông trường” với mức khoán làm nhiều ăn nhiều, làm ít ăn ít, không làm… nghỉ ăn. Sau 32 năm, nhiều gia đình vẫn không được nhập quốc tịch.
(more…)